Hetsy jy jag vir jou eie plesier of vir die pot, benut jy ‘n hulpbron. Indien dit kundig bestuur word, is dit ‘n hernubare hulpbron wat die aanwas van wildlewe tot voordeel van die nageslag ondersteun. Hoewel individuele grondeienaars antiloopbevolkings binne omheinde gebiede kan bestuur, word veerwild nie beperk tot plase of politieke grense nie en daarom moet voëllewe as ‘n gemeenskaplike hulpbron hanteer word. Dit behoort aan niemand nie, maar is almal se verantwoordelikheid.
Diegene wat die grond bestuur moet verseker dat daar voldoende habitat is om gesonde veerwildbevolkings te onderhou, terwyl die jagters moet verseker dat hulle nie meer voëls afhaal as wat vervang kan word nie. Verantwoordelike jagters mag beweer dat hulle net jag volgens behoefte. Hierdie benadering was waarskynlik voldoende om getalle te bestuur toe daar minder jagters in die gebied was. Soos die aanvraag na hierdie hulpbron toegeneem het, het die landelike gebiede wat dit voorsien, gekrimp of gefragmenteer wat nou strenger bestuur vereis. Die Gauteng Provinsie het aan die Departement van Landbou en Landelike Ontwikkeling ‘n mandaat gegee om die benutting van inheemse biodiversiteit te reguleer en te verseker dat jag binne volhoubare perke plaasvind.
Die verspreiding, digtheid en produktiwiteit van veerwildspesies wissel regoor Suid-Afrika. Dit is elke provinsie se verantwoordelikheid om te bepaal watter spesies (gewone wild) binne ‘n gegewe tyd (oop jagseisoen) gejag mag word; wat die maksimum aantal voëls per persoon (Daaglikse jagkwota) is; en die gebied (landdrosdistrik) waar hierdie spesies gejag mag word.
In Gauteng kan die volgende veerwildspesies volhoubaar geoes word: watervoëls (kolgans, rooibekeend, geelbekeend en wildemakou), landvoëls (gewone tarentaal en Bosveldfisant) en duiwe (kransduif). Sovêr dit prakties moontlik is, moet spesies in dieselfde groep nie gedurende hul broeiseisoen gejag word nie.
Daaglikse jagkwotas word per spesies bepaal en jaarliks na gelang van beskikbare bevolkingsdata hersien. Twee gemeenskapsgebaseerde navorsingsprojekte verskaf inligting oor bevolkingsgetalle onder land- en watervoëls in die provinsie, nl. die Coordinated Waterbird Count Project (CWAC) en die Coordinated Avifaunal Roadcount (CAR). Die opnames vind in die somer en winter plaas en dek duisende hektaar habitatte van watervoëls en meer as 1300 km plaaspaaie.
Hoewel dit algemeen aanvaar word dat gelisensieerde jag slegs een van vele faktore is wat veerwildbevolkings raak (ander faktore is veranderinge in klimaat en habitat, vergiftiging en onwettige oes), kan jagters bydra om die afhaal van veerwild maklik en akkuraat te monitor. Jagopbrengste is nie ‘n burokratiese oefeninge wat ‘n mens kan ignoreer of laataand oor ‘n bier uit jou duim kan suig nie. Die data wat verskaf word, help hulpbronbestuurders om tendense te identifiseer en ingeligte besluite te neem wat uiteindelik tot voordeel van jagters strek. Hou rekord van wat jy jag (die plek en datum) want dit help om veerwildbevolkings in die provinsie te bestuur en volhoubare jag te verseker.
Direktoraat Natuurbewaring
Gauteng Departement van Landbou en Landelike Ontwikkeling
